საქართველოში ცირკულარული ეკონომიკის დარგების მიხედვით დანერგვის შესაძლებლობები გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილემ, სოლომონ პავლიაშვილმა და მონაწილე მხარეებმა ონლაინ შეხვედრაზე განიხილეს.  შეხვედრას გაეროს ცირკულარული ეკონომიკის მრჩეველთა საბჭოს წევრი, საერთაშორისო ექსპერტი გარემოს დაცვის და ცირკულარული ეკონომიკის საკითხებში დარიუშ პრასეკი, შვედეთის საერთაშორისო განვითარებისა და თანამშრომლობის სააგენტოს გარემოსდაცვითი პროგრამების ხელმძღვანელი ხათუნა ზალდასტანიშვილი და საქართველოს ბუნების მკვლევართა კავშირის „ორქისი“ თავმჯდომარე მარიამ ქიმერიძე ესწრებოდნენ. მხარეებმა ცირკულარული ეკონომიკის გზამკვლევი რუკის შემუშავების მიზნებზე და ამოცანებზე იმსჯელეს. „საქართველოს მთავრობა გარემოს დაცვის გაუმჯობესების მიმართულებით მნიშვნელოვან ნაბიჯებს დგამს, რაც ცირკულარული ეკონომიკის პრინციპების დანერგვასაც გულისხმობს. ყოველი აღნიშნული მდგრადი განვითარების და ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმებით აღებული ვალდებულებების შესრულების წინაპირობაა. საქართველო ცირკულარულ ეკონომიკაზე გადასვლის დაჩქარებულ გზას დაადგა. შვედეთის მთავრობის მხარდაჭერით, ჩვენ შევძლებთ გამოვიყენოთ მოწინავე ევროპული ქვეყნების გამოცდილება  და ქვეყანა  რეგიონში ცირკულარული ეკონომიკის პრინციპების დანერგვაში ლიდერი გახდეს”, - განაცხადა სოლომონ პავლიაშვილმა. შეხვედრაზე საუბარი შეეხო ცირკულარული ეკონომიკის წარმოებისთვის პრიორიტეტული დარგების განსაზღვრის, ასევე, საქართველოსთვის ცირკულარული ეკონომიკის გზამკვლევისა და სტრატეგიისათვის რეკომენდაციების შემუშავების მნიშვნელობის საკითხებს.საქართველოში ცირკულარული ეკონომიკის ხელშეწყობის პროექტს, შვედეთის მთავრობის  ფინანსური მხარდაჭერით, საქართველოს ბუნების მკვლევართა კავშირი „ორქისი“ ახორციელებს. 

„ასოცირების ხელშეკრულებამ, ღრმა და ყოვლისმომცველი  თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებამ განსაზღვრა ჩვენი ახლებური, ევროპული განვითარების დღის წესრიგი, რაც დიდ წილად სოფლის მეურნეობის განვითარებასაც გულისხმობს. ჩვენ შევიმუშავეთ სოფლის მეურნეობის განვითარების პირველი სტრატეგია, შემდგომ უკვე სოფლის განვითარების სტრატეგია, რაც უფრო მეტად სოფლის ეკონომიკის ხელშეწყობას გულისხმობს. დღეს უკვე გვაქვს ახალი დოკუმენტი, რომელიც 2021-2027 წლების სოფლის  განვითარების ძირითად მიმართულებებს განსაზღვრავს. თანმიმდევრულობა შედეგებში აისახა.   სოფლის მეურნეობის გამოშვება 2012 წლისთვის 3 მლრდ-ზე ოდნავ მეტი იყო; 2020 წლის სოფლის მეურნეობის გამოშვება, საპროგნოზო მონაცემებით, 6 მლრდ-მდე უნდა იყოს. სოფლის მეურნეობის დოვლათი, რაც ქვეყანაში იქმნება, თითქმის 50 %-ით არის გაზრდილი. 70 %-ით არის გაზრდილი ერთ დასაქმებულზე სოფლის მეურნეობის გამოშვება. პროდუქტიულობა ერთ დასაქმებულზე უფრო გაიზარდა ანუ, უფრო ტექნოლოგიური გახდა სოფლის მეურნეობა. და ერთიც მინდა აღვნიშნო, დამატებითი ღირებულება, ანუ ის, რასაც სოფლის მეურნეობა ქმნის ეკონომიკაში, დაახლოებით, 1 მლრდ ლარით გაიზარდა ბოლო 8 წლის განმავლობაში.  ჩვენ მილიარდზე მეტი ღირებულების პროდუქცია შემოგვაქვს ყოველ წელს და, პრაქტიკულად, არაფერი გაგვქონდა. დაახლოებით 750 მილიონ დოლარზე მეტი იყო ეს უარყოფითი ბალანსი, რაც დღეს, ისტორიულ მინიმუმზე დავიდა და 250 მლნ დოლარს შეადგენს. 500 მლნ დოლარზე მეტით გაუმჯობესდა ჩვენი სავაჭრო ურთიერთობები ამ სექტორში.  ერთ წელიწადში და მოკლევადიან პერსპექტივაში სოფლის მეურნეობის არცერთი გადაწყვეტილება შედეგს არ იძლევა; სოფლის მეურნეობაში თანმიმდევრულობას აქვს ძალიან დიდი მნიშვნელობა. ბევრი კრიტიკის და სპეკულაციის მიუხედავად, ჩვენ თანმიმდევრულ პოლიტიკაზე უარი არ გვითქვამს. ბევრი რამ ჯერ კიდევ მისაღწევია, მაგრამ თვალსაჩინო მნიშვნელოვანი შედეგები უკვე გვაქვს”, - განაცხადა ლევან დავითაშვილმა.

„შეღავათიან ფულად რესურსზე ხელმისაწვდომობამ განაპირობა, რომ საქართველოში ერთიორად გაიზარდა და 55 000 ჰექტარს გადასცდა ვენახების ფართობი. ეს ტენდენცია არის ძალიან დადებითი.  ეს არის მყარი სანედლეულო ბაზა, რომ ღვინის ინდუსტრია, რომელიც ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესია აგრარული სექტორისთვის წარმატებული იყოს, განვითარდეს და გაიზარდოს.  10 000 ჰა-ზე მეტ ფართობზე გაშენებულია სხვადასხვა ხილის კულტურა, მრავალწლოვანი ინტენსიური თანამედროვე ბაღები, რომელიც არის საგრანტო დაფინანსების შედეგი. რამდენიმე ათას ჰექტარზეა სასათბურე მეურნეობები, რომელიც სასურსათო უზრუნველყოფისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, რათა ჩავანაცვლოთ იმპორტირებული ბოსტნეული არასეზონზე.  რაც შეეხება 2020 წლის პანდემიის პირობებში ჩვენს მყისიერ ჩარევას; ჩვენ გავაჩინეთ მოკლევადიანი ფინანსური საბრუნავი საშუალებები ფაქტობრივად უფასოდ იმისათვის, რომ სწრაფად მოეხდინათ ადაპტაცია ჩვენს ფერმერებს და დაინტერესებულ პირებს და ერთწლოვანი კულტურების მეტი მოსავალი მიგვეღო.  ჩვენ გვქონდა პირდაპირი დახმარებები. ეს იყო აგრობარათებზე დარიცხული ქულები, რომ ფერმერებს უფასოდ მიეღოთ პესტიციდები, დაზღვევის კიდევ უფრო გაუმჯობესებული პირობები და ა. შ. - ეს იყო მყისიერი ღონისძიებები, რომელიც ჩვენ 2020 წელს დავამატეთ ძირითად პროგრამებს, რომლებიც გულისხმობს ღირებულებათა ჯაჭვის ყველა ელემენტს:  პირველადწარმოებაში საგრანტო თანადაფინანსებას, შემნახველი  და გადამმუშავებელი მეურნეობების თანადაფინანსებას, ტექნიკურ დახმარებაში თანადაფინანსებას, აგროკრედიტს და აგროდაზღვევას.ეს პროგრამები მომავალშიც უნდა გაგრძელდეს. მნიშვნელოვანია, თანმიმდევრული საქმიანობის განხორციელება იმისთვის, რომ  ვიყოთ ნეტო ექსპორტიორი ქვეყანა და  სოფლის მეურნეობა მეტ ღირებულებას ქმნიდეს ეკონომიკაში”, - განაცხადა ლევან დავითაშვილმა.

„2012 წლიდან, თვისობრივად შეიცვალა დამოკიდებულება და მიდგომა სოფლის მეურნეობის მიმართ. მნიშვნელოვანი იყო სოფლის მეურნეობის დარგის განვითარების პრიორიტეტად გამოცხადება, რაც, საარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას, ბატონი ბიძინა ივანიშვილის დაპირება გახლდათ. დაპირება რეალობად იქცა იმ ქმედითი ნაბიჯებით, რომელიც 2012 წელსვე,  მყისიერად დაიწყო. მაშინ, როდესაც ჯერ კიდევ არ არსებობდა საბიუჯეტო სახსრები, ბიძინა ივანიშვილისგან უპრეცედენტოდ დიდი დახმარება მიიღო სახელმწიფომ, ეს იყო, დაახლოებით, 300 მლნ ლარი პირადი ინვესტიცია.  2012 წელს, ძლიერმა სეტყვამ კახეთში ძირითადი სავარგულები გაანადგურა. ადამიანებმა მიიღეს კომპენსაცია, რის საფუძველზეც ფერმერებს წარმოების საშუალება მიეცათ. დაიწყო ხვნა-თესვის პროგრამა. პრაქტიკულად ყამირი, დაუმუშავებელი ნიადაგები დამუშავდა, ეს იყო მცირემიწიან ფერმერთა ხელშეწყობის პროგრამა. ადამიანებს, რომლებსაც ხელი ჰქონდათ ჩაქნეული, იმედი გაუჩნდათ; მრავალი ადამიანი დაუბრუნდა სოფლის მეურნეობას და ეს იყო პირველი წარმატება”, - განაცხადა ლევან დავითაშვილმა.

აშშ-ის სოფლის მეურნეობის დეპარტამენტის (USDA) პროგრამის „საკვები პროგრესისთვის“ ფარგლებში, ფოთის პორტში, 13 000 ტონა მაღალი ხარისხის ამერიკული ხორბლით და 4 000 ტონა სოიოს შროტით (მეცხოველეობასა და მეფრინველეობაში გამოყენებადი საკვები) დატვირთული გემი შემოვიდა.  გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტის პირველი მოადგილე, გიორგი ხანიშვილი ხორბლის შემოტანის პროცესს ადგილზე გაეცნო.ამერიკული ხორბალი ხელმისაწვდომი იქნება კერძო სექტორისთვის ქართულ ბაზარზე გასაყიდად. გაყიდვებიდან შემოსული თანხა სოფლის მეურნეობის, მათ შორის მეცხოველეობის, განვითარების პროგრამაში ჩაიდება. „აშშ-ის სოფლის მეურნეობის დეპარტამენტის პროგრამა არამარტო ხელს უწყობს გაუმჯობესდეს ქვეყანაში საკვების უსაფრთხოება და ხარისხი რძის პროდუქტებისა და საქონლის ხორცის წარმოებაში, არამედ ეხმარება კომპანიებს გაძლიერებასა და განვითარებაში. მადლობას ვუხდი ამერიკის მთავრობას დარგის განვითარებაში მხარდაჭერისთვის. იმედი გვაქვს, მსგავსი ტიპის პროგრამები მომავალშიც გაგრძელდება“, - აღნიშნა გიორგი ხანიშვილმა.

დასავლეთ საქართველოში ტყის მასივებსა და სავარგულებში ხანძრის გაჩენის თავიდან ასაცილებლად, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო მოსახლეობას მოუწოდებს, მაქსიმალურად დაიცვან უსაფროების წესები.  გლობალური კლიმატური ცვლილებებიდან გამომდინარე, ნალექის რაოდენობა შემცირებულია, გამომშრალია ნიადაგი და ბალახეული საფარი, რაც როგორც ხანძრის წარმოშობას, ასევე მის სწრაფ გავრცელებას უწყობს ხელს.  მცენარეული ნარჩენების დაწვის შედეგად გაჩენილი ხანძარი საფრთხეს უქმნის ქარსაფარ ზოლებს, ტყის მასივებსა და ტერიტორიის ახლომდებარე ინფრასტრუქტურას, ასევე, შესაძლოა გამოიწვიოს ნიადაგის თვისებების გაუარესება, ნაყოფიერების დონის შემცირება და, საბოლოოდ, ნიადაგის დეგრადაცია. გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო მადლობას უხდის შინაგან საქმეთა სამინისტროს საგანგებო სიტუაციების მართვის სამსახურის თანამშრომლებს, რომლებიც 24 საათიან რეჟიმში ახორციელებენ ხანძრების ჩაქრობის სამუშაოებს; ასევე, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ეროვნული სატყეო სააგენტოს მეტყევე სპეციალისტებს და დაცული ტერიტორიების სააგენტოს რეინჯერებს ხანძარსაწინააღმდეგო ღონისძიბებში ჩართულობისთვის. 2021 წლის 1 იანვრიდან 8 იანვრამდე, სახელმწიფო ტყის ფონდის ტერიტორიაზე დაფიქსირდა ხანძრის 13 შემთხვევა. ეროვნული სატყეო სააგენტოს მონაცემებით, ტყის ფონდში ხანძრის გავრცელების წინასწარი ფართობი 200 ჰექტარს შეადგენს. ამ დროისთვის, რჩება რამდენიმე ღია კერა. რთული რელიეფური მდებარეობის გამო. ზუსტი მონაცემები ცნობილი გახდება ხანძრის სრული ლიკვიდაციის შემდეგ.

გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაცია (FAO)  საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს კალიების გავრცელების საწინააღმდეგო  ღონისძიებების დაგეგმვასა და განხორციელებაში დაეხმარება.  მიმდინარე წელს, საქართველოში, ისევე როგორც მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში,  კალიების რაოდენობა და გავრცელების არეალი მკვეთრად გაიზარდა. 2020 წლის მონაცემებით, იტალიური და მოროკოული კალიის ექსპანსიამ საქართველოში 72 000 ჰექტარი მოიცვა, მაშინ როდესაც გასულ წლებში, მავნებლის გავრცელების არეალი 20 000 - 30 000 ჰექტარს არ აღემატებოდა.    „მსოფლიოში არსებული კლიმატური პირობებიდან გამომდინარე, სხვადასხვა მავნებლის რაოდენობის ზრდა აგრარულ სექტორს და, ზოგადად, გარემოს  ახალი გამოწვევების წინაშე აყენებს. ჩვენი ამოცანაა, მზად ვიყოთ ამ გამოწვევებისთვის. გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის ახალი პროექტი, რომელიც კალიების გავრცელების საწინააღმდეგო ღონისძიებების დაგეგმვასა და განხორციელებაში მხარდაჭერას  გულისხმობს, ხელს შეუწყობს სურსათის ეროვნული სააგენტოს შესაძლებლობების გაძლიერებას, უზრუნველყოფს  პრევენციული ღონისძიებების დროულად გატარებას, სასოფლო-სამეურნეო კულტურების და მწვანე საფარის განადგურებისგან დაცვას. ეს ყოველივე კი, შესაძლებლობას მოგვცემს, თავიდან ავიცილოთ მნიშვნელოვანი ეკონომიკური ზარალი“,- განაცხადა გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა, ლევან დავითაშვილმა.  კალიების პოპულაციის მართვისა და პრევენციის მიმართულებით, FAO-ს, მსოფლიოს მასშტაბით, ქვეყნებისთვის ტექნიკური  დახმარების 60-წლიანი გამოცდილება აქვს. „ორგანიზაცია  წამყვან როლს თამაშობს კალიების მენეჯმენტის კოორდინირებაში გლობალურ დონეზე. ჩვენ დიდი ცოდნა გვაქვს ამ მიმართულებით და ვეცდებით, რომ საქართველოს დავეხმაროთ კალიის  გავრცელებით გამოწვეული სასურსათო ზარალი და გარემოსთვის შესაძლო  ზიანი თავიდან ავარიდოთ “, - განაცხადა FAO-ს წარმომადგენელმა საქართველოში, რაიმუნდ იელემ. FAO-ს პროექტი „საქართველოში კალიების შემოჭრისადმი მზაობა და საგანგებო სიტუაციაზე რეაგირება“ მავნებლის გავრცელების  არეალში  სასოფლო-სამეურნეო კულტურების  მავნებლისგან დაცვასა  და  მოსავლის გადარჩენას ისახავს მიზნად.    მხარდაჭერის ღონისძიებები კომპლექსურია და მოიცავს მავნებელთან ბრძოლის რამდენიმე  მიმართულებას: მავნებლის საველე კვლევას, მცენარეთა დამუშავებასა და კონტროლს (40 000 – 50 000 ჰა მიწის ფართობზე), საჭირო დანადგარებისა და მასალების შეძენას, მონიტორინგის  განხორციელებას, გარემოზე შეწამვლითი ღონისძიებების ზემოქმედების ანალიზს. დაგეგმილია საინფორმაციო  სახელმძღვანელოების გავრცელება და სპეციალისტებისთვის შესაბამისი ტრენინგების ჩატარება.