საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო

ლევან დავითაშვილმა სამთავრობო პროგრამის ფარგლებში არსებულ გეგმებზე ისაუბრა

საქართველოს პარლამენტში, ხუთი კომიტეტის გაერთიანებულ სხდომაზე, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრობის კანდიდატმა ლევან დავითაშვილმა, სამთავრობო პროგრამის ფარგლებში, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მიმართულებებით არსებულ გეგმებზე ისაუბრა.

 

გარემოსდაცვითი მიმართულება

 

საქართველოს მთავრობის მართვის სისტემის ეფექტიანობის გაუმჯობესების მიზნით განხორციელებული ცვლილებების შემდეგ, გარემოს დაცვა, მისი მდგრადობის შენარჩუნება და ბუნებრივი რესურსების რაციონალური მართვა, სოფლის მეურნეობის მდგრადი განვითარების პარალელურად საქართველოს მთავრობის ერთ-ერთი პრიორიტეტული მიმართულებაა.

ჩვენი ძირითადი მიზანია მდგრადი და ჯანსაღი გარემოს უზრუნველყოფა საქართველოს მოსახლეობისთვის. გარემოს დაცვა მჭიდრო კავშირშია ქვეყნის ეკონომიკის განვითარებასთან. ჩვენი მიზანია, რომ პოლიტიკური გადაწყვეტილებების მიღება ხდებოდეს, როგორც ეკონომიკური ეფექტიანობის, ასევე ეკოლოგიური მიზანშეწონილობის გათვალისწინებით. სწორედ ასეთი ურთიერთკავშირი ემსახურება ადამიანის კეთილდღეობას. ამ მიზნის მისაღწევად მნიშვნელოვანია მწვანე ეკონომიკის წახალისება, რომელიც ქვეყნის მდგრადი განვითარების ერთ-ერთ აუცილებელ ინსტრუმენტს წარმოადგენს. საქართველოს მთავრობა აქტიურად გააგრძელებს მუშაობას მწვანე ეკონომიკის განვითარების მიმართულებით, რაც, გრძელვადიან პერსპექტივაში, ხელს უწყობს ბიზნესის მხრიდან დანახარჯების შემცირებას, ასევე ბიზნესის ახალი მიმართულებების განვითარებას, როგორიც არის მაგალითად, მწვანე  სატრანსპორტო გადაზიდვების სისტემის განვითარება, ბიომასის წარმოება და გამოყენება, მცირე და საშუალო ზომის საწარმოებში მწვანე მიმართულების, აგრეთვე საუკეთესო ტექნოლოგიების მწარმოებელი საწარმოების განვითარება. მწვანე ეკონომიკის დანერგვის პროცესში საქართველოს მთავრობა კონკრეტული ინიციატივებით წაახალისებს მწვანე ინვესტიციებს, ეკოლოგიურად სუფთა საკვების წარმოებას, მწვანე პროდუქციის წარმოებას, სუფთა ტრანსპორტს, მდგრადი ეკოტურიზმისა და ეკოსისტემების სერვისების განვითარებას, განახლებადი ენერგიის მოცულობის ზრდას, ენერგოეფექტური ღონისძიებების გატარებას, კლიმატგონივრული და ეკოლოგიურად სუფთა ტექნოლოგიების დანერგვას,  ნარჩენების სეპარირებულად შეგროვებას, უნარჩენო წარმოების ხელშეწყობას,  მწვანე ინოვაციური „start up”-ების დაარსების პოპულარიზაციას.

ზემოაღნიშნული მიმართულებები აღიარებული და დანერგილია რიგ ქვეყნებში მნიშვნელოვანი საერთაშორისო ორგანიზაციების მიერ (OECD, UNEP, EBRD). შესაბამისად, როდესაც ქვეყანა დგება მწვანე განვითარების გზაზე, მას ყოველთვის აქვს მნიშვნელოვანი საერთაშორისო თანადგომა და ხელშეწყობა. თავის მხრივ, მწვანე განვითარებისკენ გადადგმული ნაბიჯები დადებითად აისახება ჩვენი ქვეყნის საერთაშორისო იმიჯზე და მოგვცემს შესაძლებლობას საქართველო განვითარებული, მოწინავე ქვეყნების რიგებს შეუერთდეს.

ქვეყანაში მწვანე ეკონომიკის ხელშეწყობისა და მაღალი გარემოსდაცვითი სტანდატების დანერგვისათვის გაგრძელდება სისტემური რეფორმები გარემოს დაცვის სექტორულ მიმართულებში, უფრო კონკრეტულად:

 

 

გარემოსდაცვითი მმართველობა

 

მწვანე ეკონომიკის სისტემის ეფექტიანი დანერგვა გარემოსდაცვითი მმართველობის სისტემის რეფორმის გარეშე შეუძლებელია. ამისათვის, აუცილებელია, თითოეულ ინფრასტრუქტურულ თუ სამრეწველო პროექტს ჩაუტარდეს სიღრმისეული გარემოზე ზემოქმედების შეფასება და სექტორული დარგების პოლიტიკის დოკუმენტების ჩამოყალიბების პროცესში მაქსიმალურად იქნეს გათვალისწინებული გარემოსდაცვითი ასპექტები. ამავდროულად, მნიშვნელოვანია გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილების მიღების პროცედურები გახდეს უფრო მოქნილი, როგორც კერძო სექტორისა და საზოგადოებისათვის, ასევე სახელმწიფო უწყებებისათვის. 2019 წლიდან ჩვენ ვგეგმავთ გარემოსდაცვითი ინტეგრირებული სანებართვო სისტემის შემოღებას, რომელიც იქნება მოქნილი, შედეგზე ორიენტირებული პროცედურული მექანიზმი დაბინძურების პრევენციისა და კონტროლის ინტეგრირებული სისტემისათვის. აღნიშნული გულისხმობს თანამედროვე გარემოსდაცვითი მართვის ისეთი პრინციპების შემოღებას, როგორიცაა საუკეთესო ხელმისაწვდომი ტექნიკის დანერგვა საწარმოებში და შესაბამისად ემისიების შემცირება. ამ მიზნით მოხდება საწარმოებისათვის შესაბამისი რეკომენდაციების მიცემა ეტაპობრივი ტექნოლოგიური გადაიარაღებისა და საუკეთესო ხელმისაწვდომი ტექნიკის დანერგვის  კუთხით. საუკეთესო ხელმისაწვდომი ტექნიკისა და ემისიების შესაბამისი ზღვრული მნიშვნელობების დანერგვით უზრუნველყოფილი იქნება ატმოსფერულ ჰაერში, წყალსა და ნიადაგში ემისიათა კომპლექსური რეგულირება. ეს საშუალებას მოგვცემს წავახალისოთ ახალი საუკეთესო ტექნოლოგიების გამოყენება ქვეყანაში და ეტაპობრივად დავნერგოთ მწვანე ეკონომიკის მოდელი სხვადასხვა სექტორულ დარგებში, გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებების მიღების პარალელურად.

მიუხედავად იმისა, რომ გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში საზოგადოების ინფორმირებისა და ჩართულობისთვის  კანონმდებლობაში გათვალისწინებულია შესაბამისი მექანიზმები, მნიშვნელოვანია სახელმწიფომ გადაწყვეტილების მიღების თითოეულ ეტაპზე უზრუნველყოს ყველა შესაძლო საშუალების გამოყენება დაინტერესებული საზოგადოების უფრო ეფექტიანი მონაწილეობისათვის.

 

ამიტომაც, ჩვენ ვგეგმავთ ქვეყანაში „ეკოომბუდსმენის” ინსტიტუტის შემოღებას. სწორედ ეკოომბუდსმენის ინსტიტუტი გახდება სექტორებს შორის მნიშვნელოვანი გარემოსდაცვითი საკითხების განხილვის პლატფორმა, ისარგებლებს მაღალი ნდობით როგორც სამთავრობო უწყებების, აგრეთვე ბიზნეს სექტორისა და საზოგადოების მხრიდან და ის იქნება ერთგვარი “გარანტი” გარემოს დაცვის საკითხებზე მთავრობის, საზოგადოების და ყველა დაინტერესებული მხარის აქტიური ურთიერთთანამშრომლობისა.

 

ჩვენ ვგეგმავთ ახალი გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობის სისტემის შემოღებას. გარემოზე ნებისმიერი სახის ზიანის მიყენების პრევენციისა და შერბილების/აღმოფხვრის სამართლებრივი რეგულირება „დამაბინძურებელი იხდის“ პრინციპის შესაბამისად მოხდება, რაც გულისხმობს გარემოს დაზიანების შემთხვევაში, მის აღსადგენად საჭირო აღდგენითი ღონისძიებების განხორციელებას საქმიანობის განმახორციელებელი სუბიექტის სახსრებით. გადაუდებელ აუცილებლობას წარმოადგენს საზოგადოებაში მკაცრი გარემოსდაცვითი პრინციპების დანერგვა, შემაკავებელი ეფექტის მქონე ფინანსური სანქციების დაწესება და ეფექტიანი პრევენციის მექანიზმების ამოქმედება.

 

გარემოსდაცვითი კანონაღსრულებისა და ზედამხედველობის სისტემის გაუმჯობესების გარეშე შეუძლებელია გარემოსდაცვითი სტანდარტებისა და ნორმების დაცვის უზრუნველყოფა ქვეყანაში. ამ  მიზნით დასახულია შემდეგი ინიციატივები:

 

გარემოსდაცვითი კანონმდებლობის დარღვევაზე პასუხისმგებლობის გამკაცრება;
ხე-ტყის კონტროლის ეფექტური ელექტრონული მექანიზმების დანერგვა და  მიკვლევადობის გაუმჯობესება ხე-ტყის დამზადებიდან მისი რეალიზაციის ჩათვლით;
სამრეწველო თევზჭერის კონტროლის ელექტრონული მექანიზმების დანერგვა შიდა წყალსატევებსა და აკვაკულტურის ობიექტებზე;
გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის შესაძლებლობების გაძლიერება გარემოსდაცვითი პატრულირებისა და სწრაფი რეაგირების მიმართულებით.
სექტორული მიმართულების რეფორმები

 

წყლის რესურსების მართვა
 

დაგეგმილი გვაქვს წყლის რესურსების მართვის ფართომასშტაბიანი რეფორმა, რაც ეფუძნება ევროპულ გამოცდილებას და რომლის მიზანია მდინარეთა აუზების საზღვრებში ყველა წყალმოსარგებლის ინტერესების თანაბრად გათვალისწინება და წყალმოსარგებლეებს შორის შესაძლო კონფლიქტების თავიდან აცილება.

გაუმჯობესდება წყლის რესურსების ხარისხისა და რაოდენობის მონიტორინგის სისტემები, რაც მოგვცემს საშუალებას წყლის რესურსების ხარისხი გაცილებით უფრო მასშტაბურად იქნას შეფასებული და მართული. ჩამოყალიბდება წყლის ერთიანი საინფორმაციო სისტემა, სხვადასხვა სექტორში წყლის ფაქტობრივი დანაკარგების შემცირების მიზნით განხორციელდება ახალი, საუკეთესო ტექნოლოგიების სადემონსტრაციო პროექტები.

 

ატმოსფერული ჰაერის დაცვა
ბოლო პერიოდში, მშენებლობებისა და ურბანული ტრანსპორტის ზრდასთან ერთად, ხშირად ვრცელდება ინფორმაცია და ისმის კითხვები ჰაერის დაბინძურების და მისი ადამიანის ჯანმრთელობაზე გავლენის თაობაზე.

2018 წლის მაისში გამოქვეყნდა ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) „მსოფლიოს ჯანმრთელობის სტატისტიკის 2018 წლის ანგარიში“, რომლის მიხედვით ჰაერის დაბინძურებით გამოწვეული სიკვდილიანობის სიდიდის მაჩვენებლით საქართველომ გასულ წელთან შედარებით მე-4-დან 70-ე ადგილზე გადაინაცვლა. გასულ წელს აღნიშნული მაჩვენებელი საქართველოსთვის მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი (მე-4 ადგილი) იყო. თუმცა საქართველოსთვის ასეთი მაღალი მაჩვენებლის მინიჭების მიზეზების ახსნა რთული აღმოჩნდა, ვინაიდან ის პარამეტრები, რომლებსაც კვლევა ეყრდნობოდა, საქართველოს შემთხვევაში სულაც არ იყო მაღალი. კერძოდ, სიკვდილიანობის მაჩვენებლის დასადგენად კვლევა ითვალისწინებს როგორც შენობის შიდა, ისე ატმოსფერული (შენობის გარე) ჰაერის დაბინძურებას. შენობის შიდა ჰაერის დაბინძურების განსაზღვრისთვის კვლევა იყენებდა მყარი საწვავის მოხმარებას (ჩვენ შემთხვევაში უმთავრესად შეშის), ხოლო ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურების დასადგენად ატმოსფერული ჰაერის ხარისხს. ამ პარამეტრების მიხედვით კი საქართველო სულაც არ არის მსოფლიოში მოწინავე ქვეყანა. უფრო კონკრეტულად კი, კვლევის თანახმად, მყარი საწვავის მოხმარების სიდიდის მიხედვით საქართველოს მსოფლიო რეიტინგში 72-ე, ხოლო ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის მიხედვით 86-ე ადგილი ეკავა. აღნიშნული შეუთავსებლობის დაზუსტების მიზნით გასული წლის განმავლობაში საქართველოს სხვადასხვა სახელმწიფო უწყებებს აქტიური კომუნიკაცია ჰქონდათ ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციასთან მონაცემების დაზუსტების მიზნით. შედეგად, მოხდა ჰაერის დაბინძურებით გამოწვეული სიკვდილიანობის მაჩვენებლის გამოთვლის მეთოდოლოგიის დაზუსტებაც, რის შედეგადაც საქართველომ მსოფლიო რეიტინგში მნიშვნელოვანი პროგრესი განიცადა.

ბოლო წლებში ინტენსიურად მიმდინარეობს ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის მონიტორინგის ქსელის გადაიარაღება თანამედროვე ავტომატური სადგურებით, რომლებიც იძლევა საშუალებას უწყვეტ რეჟიმში ხორციელდებოდეს დაკვირვება. 2016-2017 წლებში ავტომატური სადგურები დამონტაჟდა ქ.თბილისში (3 ცალი), ქ. ჭიათურაში, ქ. ბათუმში და ქ. ქუთაისში. 2015 წლის მეორე ნახევრიდან დაინერგა ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის მონიტორინგის ინდიკატორული გაზომვების სისტემა და დღეისთვის ამ მეთოდით მონიტორინგი ქვეყნის 25 ქალაქში ხორციელდება. 2018 წელს მონიტორინგის სისტემას დაემატა პირველი მობილური ავტომატური სადგური, რომელიც მოგვცემს საშუალებას ჩატარდეს მონიტორინგი იმ ადგილებში, სადაც ჰაერის ხარისხის შესახებ ინფორმაცია დღესდღეობით არ არსებობს.
ატმოსფერული ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესების მიზნით შეიქმნა და საქართველოს მთავრობის მიერ დამტკიცდა „ქ. თბილისის ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურების შემცირების ხელშემწყობი ღონისძიებების შესახებ სახელმწიფო პროგრამა”, რომლის რიგი ღონისძიებები სცდება დედაქალაქის ფარგლებს და მთელ საქართველოს მოიცავს. 2017 წლის 1 იანვრიდან საქართველოში ბენზინის ხარისხის სტანდარტი თავისი პარამეტრებით თანამედროვე ევროპულ ნორმებს (ევრო 5) გაუტოლდა. შემოღებულ იქნა საავტომობილო საწვავის ხარისხის სახელმწიფო კონტროლი, რომელსაც ახორციელებს გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტი. საწვავის ხარისხის კონტროლი გავრცელდა რეგიონებზეც, რომლის შედეგებიც ადასტურებს საქართველოში მოხმარებული ბენზინის ევროპულ ნორმებთან შესაბამისობას.

მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო წლებში ჰაერის ხარისხის მონიტორინგის ქსელი მნიშვნელოვნად განახლდა და გაფართოვდა, მონიტორინგის ავტომატური სადგურები ძირითადად განთავსებულია ქალაქებში და საწარმოო რეგიონებში, მაგრამ ასევე მნიშვნელოვანია და ვგეგმავთ ავტომატური სადგურების განთავსებას თითქმის ყველა რეგიონში, რათა ერთის მხრივ, მოსახლეობა რეგიონებში ინფორმირებული იყოს მის საცხოვრებელ ადგილას ჰაერის ხარისხის მდგომარეობის შესახებ და მეორეს მხრივ ზუსტი, მონიტორინგის სადგურებზე გაზომილი ინფორმაცია აისახოს WHO-ს კვლევებში და არა სატელიტური დაკვირვებით მიღებული, რომლის შემთხვევაშიც ცდომილება საკმაოდ დიდია.

 

დაგეგმილია შემდგომი ღონისძიებების განხორციელება:

 

ბენზინის შესანახი და ჩასატვირთი მოწყობილობების ინვენტარიზაცია და მათთვის ტექნიკური მოთხოვნების დაწესება აქროლადი ორგანული ნივთიერებების (VOC) გაფრქვევების შესამცირებლად;
საავტომობილო დიზელის საწვავის ხარისხის ეტაპობრივი მიახლოება ევროკავშირის სტანდარტებთან - (ევრო 4 – 2019 წლიდან, ევრო 5 - 2020 წლიდან);
ავტომობილების ემისიების სტანდარტების დადგენა;
რეგულაციების გამკაცრება ატმოსფერული ჰაერის ხარისხზე მშენებლობის დარგის ზემოქმედების შესამცირებლად;
ჰაერის მონიტორინგის ქსელის სრული ავტომატიზაცია და შემდგომი გაფართოება;
ტექნიკური დათვალიერების ეფექტიანი სისტემის დანერგვა 2019 წლიდან;
ჰაერის მონიტორინგის მონაცემების რეალურ დროში  ვებ-გვერდზე განთავსება;
ეკონომიკის სხვადასხვა დარგებიდან გაფრქვევების პროგნოზირების სისტემის დანერგვა და შედეგად მწვანე ტექნოლოგიების წახალისებისათვის კონკრეტული რეკომენდაციების მომზადება სექტორების მიხედვით.
 

ტყის მართვა
 

საქართველოს მთავრობა აქტიურად გააგრძელებს სატყეო სექტორის რეფორმას, რომელიც კომპლექსურია და ბევრ მიმართულებას მოიცავს. ჩვენ ქვეყანაში დავამკვირდებთ ტყის მდგრადი მართვის პრინციპებს, რაც საშუალებას მოგვცემს ტყის რესურსებით სოციალური მოთხოვნილების დაკმაყოფილება მოხდეს ტყეების ეკოლოგიური ფუნქციის შენარჩუნების პარალელურად და შემცირდეს ტყეზე ზეწოლა ეფექტიანი ზედამხედველობის/კონტროლის სისტემის დანერგვით, ასევე განვითარდეს ალტერნატიული გათბობის საშუალებების გამოყენების შესაძლებლობა.

 

მკვიდრდება ტყის ახალი განმარტება, რაც შედეგად მოგვცემს ტყის ფართობების მეტი სიზუსტით იდენტიფიცირებისა და საზღვრების ზუსტი კორექციის, საკუთრების ფორმების მკაფიო გამიჯვნის  საშუალებას.
აღდგება სატყეო მეურნეობები  და ტყეების მართვა განხორციელდება „ტყის მდგრადი მართვის“ საეთაშორისო პრინციპებისა და სტანდარტების შესაბამისად.
გაუქმდება „სოციალური ჭრის“ მანკიერი ინსტიტუტი და მის ნაცვლად სატყეო მეურნეობის სისტემა უზრუნველყოფს სოციალური მოთხოვნების დაკმაყოფილებას ტყეების ეკოლოგიური ფუნქციის შენარჩუნების პარალელურად.
გაუქმდება ხე-ტყის დამზადების გრძელვადიანი ლიცენზიების გაცემის შესაძლებლობა, სანაცვლოდ დაინერგება მდგრადი სატყეო მეურნეობის მართვის მოდელი, სადაც ხე-ტყის დამზადება მოხდება ტყის მართვის ორგანოს მიერ.
მოხდება ტყეების კატეგორიზაცია მათი ფუნქციური დანიშნულების გათვალისწინებით. შემოდის ტყეების კატეგორიზაციის ევროპულ სტანდარტებთან შესაბამისი მოდელი (დაცული ტყე, დაცვითი ტყე, საკურორტო და სარეკრეაციო ტყე და სამეურნეო ტყე), რითაც წინ წამოიწევა ტყეების სარეკრეაციო და ტურისტული პოტენციალი.
სატყეო მეურნეობების განვითარების პარალელურად გაძლიერდება უკანონო ტყითსარგებლობაზე კონტროლის მექანიზმები, რაც მოხდება კონტროლზე პასუხისმგებელი უწყების - გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის ფუნქციების გაზრდისა და მატერიალურ-ტექნიკური შესაძლებლობების გაძლიერების გზით.
ტყეზე ზეწოლის შემცირების მიზნით, ასევე, ხელი შეეწყობა საშეშე რესურსის ალტერნატიული საშუალებების განვითარებას, ტყეში არსებული ხე-ტყის ნარჩენის ეფექტური გამოყენების გზით (ბრიკეტების, პელეტების წარმოება).
 

გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის მთავრობის მიერ გამოყოფილი 5.4 მილიონი ევროს ოდენობის გრანტის დახმარებით, ქვეყანაში პირველად ინერგება ტყის ეროვნული აღრიცხვა (ინვენტარიზაცია) და საფუძველი ეყრება ტყის შესახებ მუდმივად განახლებადი ინფორმაციისა და მონიტორინგის სისტემას, რომელიც შექმნის ტყის მდგრად მართვასთან დაკავშრებული კონკრეტული ღონისძიებების ეფექტიანად დაგეგმვისა და განხორციელების საშუალებას.

ქვეყანაში პირველად იქმნება ბიოსფერული რეზერვატი (კახეთის რეგიონში ახმეტისა და დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტების ტერიტორია), რომლის მიზანია გარემოსთან დაკავშირებული საქმიანობები დაუქვემდებაროს მწვანე ეკონომიკის წესებს, რაც შესაძლებლობას მისცემს რეგიონს, მდგრადი განვითარების მიზნით მოიპოვოს საერთაშორისო დაფინანსებები, ასევე ხელი შეეწყობა საერთაშორისო ბაზარზე ბიოსფერულ რეგიონში მოყვანილი ჯანსაღი პროდუქტის გატანას, ტურიტების მოზიდვას და სხვ.

ბიოსფერული  რეზერვატის ნომინირებისთვის მიმდინარეობს საბოლოო მოსამზადებელი სამუშაოები და 2019 წლის პირველ ნახევარში მოხდება UNESCO-ში მისი ნომინირება.

 

2017 წლის აგვისტოს ნახანძრალ ტერიტორიაზე (943 ჰა) ტყის აღდგენის ღონისძიებები განხორციელდება 3 ეტაპად, კერძოდ: 2018 წლის შემოდგომაზე -128 ჰა ფართობის გაშენება; 2019 წელს - 85 ჰა; 2020 წელს - 21 ჰა. გრძელდება ხანძრისგან განადგურებული ფართობების შესწავლა და თანდათანობით მოხდება შესაბამისი ღონისძიებების დაგეგმვა/განხორციელება.

ხანძრების პრევინციის მიზნით ეროვნული სატყეო სააგენტოს მიერ მუდმივად ხდება პირველადი მოხმარების სახანძრო ინვენტარის შეძენა და ხანძარსაწინააღმდეგო ბანერების განთავსება (განსაკუთრებით მოსახლეობისა და დამსვენებლების თავშეყრის ადგილებზე), რაც გაგრძელდება აქტიურად, რათა მაქსიმალურად ავიცილოთ თავიდან ტყის ხანძრებით გამოწვეული ეკოლოგიური და ეკონომიკური ზარალი.

 

ბიომრავალფეროვნების დაცვა
 

ქვეყნის ბიომრავალფეროვნების დაცვისათვის ჩამოყალიბდება ზურმუხტის ტერიტორიების ქსელი, რომელიც გამოავლენს ქვეყნისათვის მნიშვნელოვანი სახეობებისა და ჰაბიტატების გავრცელების არეალებს და შექმნის მათი დაცვისათვის ადექვატურ მექანიზმებს.

ბიომრავალფეროვნებით მდგრადი სარგებლობის ერთ-ერთი საკვანძო მიმართულებას ნადირობის სექტორის მოწესრიგება წარმოადგენს, რომელიც ძირეულ რეფორმებს საჭიროებს. მომზადდება ნადირობის სექტორის მარეგულირებელი სტრატეგია და საკანონმდებლობა ბაზა.

ვგეგმავთ თევზჭერის სექტორის ახლებურად დარეგულირებას, რათა ქვეყანაში მოხდეს თევზის რესურსის მდგრადი გამოყენება, თევზმეურნეობებისა და აქვაკულტურის მიმართულების  განვითარება.

 

დაცული ტერიტორიების მართვა
 

დაცული ტერიტორიების მართვის გაუმჯობესებისთვის აუცილებელია ერთის მხრივ დაცული ტერიტორიების სისტემის ქსელის გაფართოვება და მეორეს მხრივ დაცულ ტერიტორიებზე ინფრასტრუქტურის განვითარება, რათა ხელი შევუწყოთ მდგრადი ეკოტურიზმის განვითარებას ქვეყანაში.

შეიქმნება დაცული ტერიტორიების სისტემის პოლიტიკის საბჭო, რომელიც დაკომპლექტდება როგორც სამთავრობო, ასევე არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებისგან. საბჭოს ძირითადი ფუნქცია იქნება: დაცული ტერიტორიების სისტემის მმართველობისა და თანამედროვე მართვის პოლიტიკის ჩამოყალიბებისა და დანერგვის ხელშეწყობა.

 

2014-2020 წწ. საქართველოს ბიომრავალფეროვნების სტრატეგიისა და მოქმედებათა გეგმის თანახმად, საქართველოს დაცული ტერიტორიების სახმელეთო ფართობი უნდა გაიზარდოს 12%-მდე. ამ მიზნის მისაღწევად დაგეგმილია შემდეგი ახალი დაცული ტერიტორიების დაარსება:

რაჭის ეროვნული პარკი
ერუშეთის ეროვნული პარკი
პონტოს მუხის აღკვეთილი
ფარავნისა და საღამოს ტბების დაცული ტერიტორიები
არაგვის დაცული ლანდშაფტი
თრუსოს დაცული ლანდშაფტი
ბუნების ძეგლების დაარსება.
შედეგად: დაცული ტერიტორიების ფართობი 595 963 ჰა-დან გაიზრდება 764 500 ჰა-მდე.


დაცული ტერიტორიების სააგენტო მართავს 20 ტერიტორიულ ადმინისტრაციას, რომელთაგანაც 10 მათგანს აქვს მოქმედი მენეჯმენტის გეგმა. დაცული ტერიტორიების მართვის გაუმჯობესების მიზნით 6 დაცული ტერიტორიის ადმინისტრაციისათვის შემუშავებული იქნება ახალი მენეჯმენტის გეგმები.

 

გაწევრიანება ევროპარკების ფედერაციაში -  მიმდინარე წლის ივნისის თვეში დაცული ტერიტორიების სააგენტო ევროპარკების ფედერაციის წევრი გახდა.
მოლაპარაკებები KFW-სთან - მიმდინარეობს მოლაპარაკებები გერმანიის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკთან ღია პროგრამის ახალი ფაზის დაწყების თაობაზე.
საგრანტო ხელშეკრულების გაფორმება გლობალური კონსერვაციის ფონდთან- პროექტი ითვალისწინებს 250 000 დოლარის  ფინანსურ და ტექნიკურ მხარდაჭერას ბორჯომ-ხარაგაულის დაცულ ტერიტორიებზე პატრულირების სისტემის გაუმჯობესებისათვის.
ჩეხეთის განვითარების სააგენტოსთან თანამშრომლობით იგეგმება საქართველოს მღვიმეების პოტენციალის სრული შესწავლა და შემდგომი განვითარება, მათ შორის ახალი დაცული ტერიტორიების დაარსების მიმართულებით.
თურქეთის თანამშრომლობისა და განვითარების სააგენტოს ფინანსური მხარდაჭერით იგეგემება ხანძარსაწინააღმდეგო აღჭურვილობის შეძენა დაცული ტერიტორიების სააგენტოს ადმინისტრაციებისთვის.
IUCN-ის მწვანე სიაში გაწევრიანება -აღნიშნული ითვალისწინებს შერჩეული დაცული ტერიტორიების მომზადებას IUCN- ს მწვანე სიაში გაწევრიანებისთვის.
მიმდინარე წელს გაიხსნება ახალი ეკო-ტურისტული ობიექტები:

ნავენახევის მღვიმე;
კინჩხას ჩანჩქერის ბუნების ძეგლი;
საწურბლიას მღვიმე;
ალგეთის ეროვნული პარკის ადმინისტრაციული და ვიზოტორთა ცენტრი;
მაჭახელას ეროვნული პარკის ადმინისტრაციული და ვიზიტორთა ცენტრი;
დაგეგმილია ახალი ეკოტურისტული ინფრასტრუქტურის მოწყობა/განვითარება:

რიყის პარკში იგეგემება საქართველოს დაცული ტერიტორიების საინფორმაციო ცენტრის მშენებლობა;
ფშავ-ხევსურეთის ეროვნული პარკის ადმინისტრაციული და ვიზიტორთა ცენტრის მშენებლობა;
მსოფლიო ბანკის ფინანსური მხარდაჭერით მუნიციპალური განვითარების ფონდის მიერ რეგიონალური განვიტარების პროგრამის მესამე ფაზის (RDP 3) ფარგლებში მიმდინარეობს თბილისის ეროვნული პარკის განვითარების კონცეფციაზე მუშაობა, რომლის შესაბამისად მოხდება ინფრასტრუქტურული ღონისძიებების გატარება;
მარიამჯვრის სახელმწიფო ნაკრძალის ტურისტულ-საინფორმაციო ცენტრის მოწყობა;
იგეგმება დაშბაშის კანიონზე მცირე ინფრასტრუქტურის განვითარება (ეკო-ტურისტული ბილიკი, გადასახედი პლატფორმა).
იგეგმება არწივის ხეობაში მცირე ეკოტურისტული ინფრასტრუქტურის განვითარება (საფეხმავლო ბილიკი, კოტეჯები).
დაგეგმილია შემდეგი დაცული ტერიტორიების ვიზიტორთა ცენტრების საგამოფენო დარბაზების განახლება/მოწყობა: ყაზბეგი, ალგეთი, მაჭახელა, ლაგოდეხი, ბორჯომი, ხარაგაული, ვაშლოვანი, კინტრიში.
CNF ფინანსური მხარდაჭერით ბორჯომში დაგეგმილია ვია ფერატას მოწყობა;
მტირალას და ალგეთის ეროვნულ პარკებში დაგეგმილია თოკების პარკის მოწყობა;
 

 

ნარჩენების მართვა
 

ნარჩენების სწორი მართვა და ნარჩენებით დაბინძურების პრევენცია ქვეყნის მნიშვნელოვან პრიორიტეტს წარმოადგენს. უკანონოდ განთავსებული საყოფაცხოვრებო და სახიფათო ნარჩენები, ან შესაბამისი სტანდარტების გათვალისწინების გარეშე მოწყობილი ნაგავსაყრელები  აბინძურებს ნიადაგსა და წყალს. ნარჩენების არასწორი მართვა, როგორიცაა, მაგალითად, ზეთებისა და პლასტიკის წვა, წარმოქმნის ტოქსიკურ გამონაბოლქვს, რაც საფრთხის შემცველია ადამიანის ჯანმრთელობისა და გარემოსათვის. უკონტროლო და სტიქიური ნაგავსაყრელები ესთეტიკურ პრობლემასთან ერთად, წარმოადგენს  სხვადასხვა დაავადებების გავრცელების პოტენციურ წყაროს. აღნიშნული ერთერთი ხელშემშლელი ფაქტორია ქვეყანაში ტურიზმის განვითარებისათვის.

აღნიშნული გამოწვევის დაძლევა დაგეგმილი გვაქვს ნარჩენების პრევენციის, ხელახალი გამოყენების, რეციკლირება/აღდგენის და ადამიანის ჯანმრთელობისა და გარემოსთვის მათი უსაფრთხოდ განთავსების უზრუნველყოფის მიღწევის მიზნით. ასევე დაგეგმილია სტიქიური ნაგავსაყრელების დახურვა, თანამედროვე რეგიონული ნაგავსაყრელებისა და ნარჩენების გადამტვირთავი სადგურების მოწყობა. ვაპირებთ შევამციროთ ნარჩენებით გარემოს დაბინძურება და ნარჩენების გადამუშავების შედეგად ახალი პროდუქციის, მათ შორის ენერგიის მიღებას და ბიზნეს სექტორის ჩართვას ამ პროცესში.

 

შესაბამისად, გამოკვეთილია შემდეგი კონკრეტული ღონისძიებების განხორციელება:

ნარჩენების პრევენციის, რეციკლირების/გადამუშავების და განთავსების თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვის ხელშეწყობა;
მუნიციპალური ნარჩენების სეპარირებული შეგროვების და რეციკლირების სისტემის შექმნა და დანერგვა;
მწარმოებლის გაფართოებული ვალდებულების დანერგვა და მისი ეფექტიანად განხორციელება, რაც გულისხმობს სპეციფიკური ნარჩენების (შეფუთვის ნარჩენები, ელექტრო და ელექტრონული ნარჩენები, გამოყენებული საბურავები, ნამუშევარი ზეთები, აკუმულატორები, ხმარებიდან ამოღებული სატრანსპორტო საშუალებები) მართვაში პროდუქციის მწარმოებლების, მათ შორის იმპორტიორების უშუალო ჩართვას და მათ მიერ აღნიშნული ნარჩენების შეგროვებას და ეკოლოგიურად უსაფრთხო დამუშავებას;
პლასტიკის ნარჩენების შემცირების ღონისძიებების შემუშავება და განხორციელება და გარკვეული სისქის პლასტიკის პარკების ყოველდღიურ მოხმარებაში აკრძალვა;
ევროკავშირთან თანამშრომლობით სახიფათო ნარჩენების მართვის თანამედროვე სისტემების (შეგროვება, გადამუშავება, განთავსება) შექმნა და დანერგვა;
 

 

ნიადაგის დაცვა
დღეს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გამოწვევაა ქვეყნის ნიადაგის ნაყოფიერების შენარჩუნება, რაც პირდაპირ კავშირშია სოფლის მეურნეობის სექტორის განვითარებასთან. ამისათვის სახელმწიფო, დონორების დახმარებით, განახორციელებს ქარსაფარი ზოლების აღდგენა-გაშენებას და ფერმერებისთვის ცნობიერების ამაღლების ღონისძიებებს, თუ როგორ უნდა შევინარჩუნოთ ნიადაგის ნაყოფიერება და შევამციროთ მისი დეგრადაციის ხარისხი სხვადასხვა ფაქტორებიდან. შედეგად ჩვენ შევძლებთ დეგრადირებული ნიადაგების ფართობების შემცირებას და ვიზრუნებთ მათ აღდგენა-გაუმჯობესებაზე.

 

 

ბუნებრივი საფრთხეების რისკების მართვა
საქართველოს მთავრობა გააგრძელებს კლიმატის ცვლილების შედეგად წარმოქმნილი სტიქიური მოვლენების მოსალოდნელი რისკების შესამცირებლად აქტიურ მოქმედებას. 2018 წლის დასაწყისში კლიმატის მწვანე ფონდიდან  საქართველომ მოიპოვა დაფინანსება და გამოყო 27 მილიონი აშშ დოლარი. პროექტი მიზნად ისახავს საქართველოში გახშირებული მეწყერების, ღვარცოფების, ნიადაგის ეროზიისა და დატბორვების საწინააღმდეგო ღონისძიებების გატარებას, რათა მოსახლეობისთვის შემცირდეს კლიმატის ცვლილებით გამოწვეული ზიანი და ზარალი. პროექტის განხორიცელებისას იგეგმება ჰიდრო-მეტეოროლოგიური ქსელის გაფართოება, როგორც სტანდარტული, ასევე სპეციალიზებული, სადამკვირვებლო ქსელის შექმნა (რადარული, აეროლოგიური), რაც უზრუნველყოს ბუნებრივი კატასტროფებისას მოსალოდნელი რისკების დროულ შეფასებას. ადრეული გაფრთხილების სისტემის გაფართოება მოსახლეობის დიდი ნაწილის სტიქიური უბედურების თავიდან აცილების საშუალებას მოგვცემს.

გარდა ამისა, სტიქიური მოვლენებით გამოწვეული უარყოფითი შედეგების თავიდან აცილება/შერბილების ღონისძიებების შემუშავების მიზნით სახელმწიფო ბიუჯეტის და საერთაშორისო დახმარებით განსახორციელებელი პროქტების ფარგლებში ჩვენ ვგეგმავთ ამინდის და ჰიდროლოგიური პროგნოზების ხარისხის გამართლებადობის გაზრდას, სივრცესა და დროში პროგნოზების მაღალი გარჩევადობის მოდელების დანერგვას.

 

სოფლის მეურნეობის მიმართულება

მთავრობის უახლოესი წლების ამოცანას კონკურენტუნარიანი წარმოებისკენ მიმართული აგრარული პოლიტიკის განხორციელება და ეკონომიკის ამ სექტორში ფინანსური რესურსების მოზიდვის ხელშეწყობა წარმოადგენს.

საქართველოს სოფლის მეურნეობის და სოფლის განვითარების სტრატეგიებში მკაფიოდ არის განსაზღვრული საქართველოს სოფლის მეურნეობის განვითარების სტრატეგიული ხედვა, რაც, მდგრადი განვითარების პრინციპებზე დაყრდნობით, ითვალისწინებს ისეთი გარემოს შექმნას, რომელიც ხელს შეუწყობს აგროსასურსათო სექტორში კონკურენტუნარიანობის ამაღლებას, მაღალხარისხიანი პროდუქციის წარმოების სტაბილურ ზრდას, სასურსათო უსაფრთხოების უზრუნველყოფას, სურსათის უვნებლობასა და სოფლად სიღარიბის დაძლევას.

მთელს მსოფლიოში და მათ შორის ადგილობრივ ბაზარზეც მზარდია მოთხოვნა ხარისხიან სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციაზე, რაც ბაზარზე კონკურენციას ამძაფრებს და ერთ-ერთ ძირითად გამოწვევას წარმოადგენს ქართული აგროსასურსათო პროდუქციისათვის. ევროპასთან სიახლოვე, განვითარებული სატრანსპორტო კავშირები, აგროსასურსათო პროდუქციაზე ადგილობრივი და რეგიონული მოთხოვნის ზრდა, არსებული წარმოების შესაძლებლობები, საქართველოს მიმზიდველს ხდის აგრობიზნესის განვითარების თვალსაზრისით.

 „ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ“ (DCFTA) ხელშეკრულებაზე ხელმოწერამ ქართული პროდუქციის ევროკავშირის ბაზარზე გატანის რეალური პერსპექტივა შექმნა. ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმების განხორციელების პროცესში რეფორმები ტარდება კომპლექსურად ყველა მიმართულებით, განსაკუთრებით სურსათის უვნებლობის სფეროში. ქართველ მეწარმეებს საშუალება აქვთ ეტაპობრივად დანერგონ საერთაშორისო და ევროპული სტანდარტები. შედეგად, გაიზრდება ხარისხიანი პროდუქციის წარმოებისა და მიწოდების მასშტაბები, რაც ხელს შეუწყობს პროდუქციის კონკურენტუნარიანობის ამაღლებას.

უახლოეს მომავალში, სოფლის მეურნეობის განვითარება დაეფუძნება სამ ძირითად მიმართულებას: ფერმერთა კოოპერატივები, მცირე და საშუალო მეურნეობები, მსხვილი ინტენსიური საწარმოები.

 

აგროსასურსათო პროდუქციის ექსპორტის ზრდა - ტენდენციები, გეგმები

ინტერესთა გამოხატვა - თვითუზრუნველყოფის ზრდის ხელშეწყობა

უკანასკნელ პერიოდში, დადებითი ტენდენციები შეინიშნება აგროსასურსათო პროდუქციის ექსპორტის მიმართულებით, მნიშვნელოვანი ღონისძიებები ტარდება ბაზრების დივერსიფიკაციის მიმართულებით. 2017 წლის მონაცემებით, საქართველოდან ექსპორტირებულია 777 მლნ აშშ დოლარის ღირებულების აგროსასურსათო პროდუქცია, რაც 12%-ით აღემატება 2016 წლის და 52.2%-ით აღემატება 2012 წლის ანალოგიურ მონაცემებს.

აგროსასურსათო სექტორში უარყოფითი სავაჭრო სალდოს შემცირების მიზნით და სოფლის მეურნეობის პროდუქციის ექსპორტის შემდგომი ზრდის ხელშესაწყობად გაგრძელდება სხვადასხვა ღონისძიებების გატარება, კერძოდ:

მნიშვნელოვანი ყურადღება დაეთმობა ხარისხის საერთაშორისო სტანდარტების დანერგვას.ამჟამად, ,,ერთიანი აგროპროექტის“ ფარგლებში დაფინანსებული ყველა საწარმო, რომელიც გადამამუშავებელი და შემნახველი საწარმოების თანადაფინანსების პროგრამით სარგებლობს, ვალდებულია დანერგოს ISO-22000-ს ან HACCP-ის საერთაშორისო სტანდარტი.

 

სურსათის უვნებლობის, ვეტერინარიისა და ფიტოსანიტარიის სფეროები დაუახლოვდება DCFTA-ის გეგმით გათვალისწინებულ ევროკავშირის შესაბამის კანონმდებლობას, რაც განხორციელდება ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმებით განსაზღვრულ ვადებში, რაც უზრუნველყოფს ადამიანის სიცოცხლისა და ჯანმრთელობის, მომხმარებელთა ინტერესების, ცხოველთა ჯანმრთელობისა და კეთილდღეობის, აგრეთვე, მცენარეთა სიჯანსაღის დაცვას, შიდა ბაზარზე ევროპული სტანდარტების დამკვიდრებას და აგროსასურსათო პროდუქტების საექსპორტო პოტენციალის ზრდას.

 

ასევე, მნიშვნელოვანი ყურადღება დაეთმობა აგროსასურსათო პროდუქციის პოპულარიზაციას ადგილობრივ და საერთაშორისო ბაზრებზე. შემუშავებულია ქართული ღვინისა და ვაზის პოპულარიზაციის მარკეტინგული სტრატეგიული გეგმა, რომლის ძირითადი მიზანია ქართული ღვინის, როგორც კონკურენტუნარიანი კატეგორიის შექმნა და სამიზნე ბაზრებზე დამკვიდრების ხელშეწყობა, რაც ხელს უწყობს საერთაშორისო მასშტაბით ქართული ღვინის ცნობადობის ამაღლებას და სტრატეგიულ ბაზრებზე ექსპორტის ზრდას. 2017 წელს ექსპორტირებულია დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში უპრეცედენტო რაოდენობის ღვინო, რაც განპირობებულია სახელმწიფოს მხრიდან გატარებული მიზანმიმართული პოლიტიკითა და კერძო სექტორთან პროდუქტიული და შეთანხმებული თანამშრომლობით. 2017 წელს, მსოფლიოს 54 ქვეყანაში ექსპორტირებულია 76,7 მლნ ბოთლი (0,75 ლ) ღვინო, რაც 54%-ით აღემატება 2016 წლის ანალოგიურ მაჩვენებელს.სულ ექსპორტირებულია 170 მლნ-მდე აშშ დოლარის ღირებულების ღვინო, რაც 49%-ით მეტია 2016 წლის მაჩვენებელზე.

 

საექსპორტო პოტენციალის ამაღლების მიმართულებით დაიწყო და გაფართოვდება კენკროვანი კულტურების განვითარების პროექტის განხორციელება. რომლის შედეგადაც: 18 მუნიციპალიტეტში ჯამში 900 ჰექტარი ახალი კენკროვანი კულტურების ბაღების გაშენება (თითოეულ მუნიციპალიტეტში საშუალოდ 50-ჰექტრამდე). კენკროვნების განვითარების კომპონენტის განხორციელებიდანმე-4 წელს (მცენარეთა სრულ მსხმოიარობაში შესვლისთანავე) ჯამურად იწარმოება 6 900 ტონამდე პროდუქცია, რომლის ღირებულება იქნება 28,480,000 ლარი.

 

უკანასკნელ პერიოდში, მასიურად მიმდინარეობს ერთწლოვანი კულტურებით დაკავებული ფართობების ჩანაცვლება მაღალი ღირებულების მქონე მრავალწლოვანი კულტურებით (კურკოვანი, თესლოვანი, კაკლოვანი ხილი და კენკრა). მრავალწლოვანი ბაღების გაშენების ხელშეწყობისთვის მიმდინარეობს და გაგრძელდება პროგრამა „დანერგე მომავალი“, რომლის ფარგლებშიც ამჟამად  თანამედროვე ბაღები გაშენებულია 5,200-ზე მეტ ჰექტარზე.  

გაგრძელდება აგროდაზღვევის პროექტი, რაც ხელს შეუწყობს ფერმერთა ინტერესების დაცვას.

სასოფლო-სამეურნეო მიწის ფონდის რაციონალური მართვის, სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ბაზრის განვითარებისა და სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწების მიზნობრივი გამოყენების ხელშეწყობის მიზნით, განხორციელდება ღონისძიებები ფერმერთა რეესტრისა და მიწათსარგებლობის  გეოინფორმაციული სისტემის შექმნის მიმართულებით.

სახელმწიფო ხელს შეუწყობს მოსავლის აღების შემდგომი ტექნოლოგიების დანერგვას - შემნახველი, დამხარისხებელი, შემფუთავი, გადამამუშავებელი და სადისტრიბუციო სექტორების განვითარებას. ამით უზრუნველყოფილი იქნება დამატებული ღირებულების შემქმნელი სრული ციკლის შემადგენელი კომპონენტების ინტეგრაცია.

ეყანაში იზრდება დაინტერესება სასათბურე ტექნოლოგიების მიმართულებით. ბოლო 4 წლის განმავლობაში, თითქმის გაორმაგდა სათბურების რაოდენობა, რაც ნაწილობრივ ღია გრუნტის ნათესი ფართობების ჩანაცვლებას და მათ შემცირებას ახდენს; მომავალში გაგრძელდება სასათბურე მეურნეობების მხარდაჭერა სახელმწიფოს მხრიდან, რომელიც ერთდროულად ემსახურება როგორც საექსპორტო პოტენციალის მაქსიმალურად ათვისებას, ასევე არასეზონური იმპორტის ჩანაცვლებას ადგილობრივი პროდუქციით.
 

აღსანიშნავია პროექტი - „იმერეთის აგროზონა“, რომელიც მიზნად ისახავს დასავლეთ საქართველოს ტრადიციული საექსპორტო დარგის, კერძოდ სასათბურე სექტორის (მწვანილის და სასათბურე ბოსტნეულის) საექსპორტო პოტენციალის მაქსიმალური გამოყენების სტიმულირებას და შედეგად საექსპორტო შემოსავლების ზრდას. რის შედეგადაც: 2-3 წლის განმავლობაში წარმოება ჯამურად იმერეთის რეგიონში გაორმაგდება; გაიზრდება ყოველწლიური საექსპორტო შემოსავალ - საშუალოდ 21 მლნ აშშ დოლარით; დამატებით ექსპორტირებული პროდუქციის მოცულობა იქნება 5,500 ტონა; შეიქმნება 6.5 მლნ აშშ დოლარის დამატებითი ღირებულება.

გაგრძელდება პროგრამები, რომელთა საშუალებით ქვეყანაში წლიდან წლამდე იზრდება მელიორირებული (წყალუზრუნველყოფილი და დრენირებული) მიწების ფართობები. განვითარდება და გაუმჯობესდება სარწყავი (საირიგაციო) და დამშრობი (სადრენაჟე) სისტემები. თანდათანობით ხორციელდება მორწყვის თანამედროვე სისტემების დანერგვა. 2020 წლისათვის დაგეგმილია ჰიდრომელიორირებული ფართობების 15-20%-ით გაზრდა;

მნიშვნელოვანია, რომ „შეღავათიანი აგროკრედიტის“ ძირითადი საშუალებებისთვის კომპონენტს დაემატა ქვეკომპონენტები, კერძოდ: მექანიზაცია, რომელიც გულისხმობს შეღავათიანი აგროკრედიტის გაცემას სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების ტექნიკისა და/ან იმპლემენტის შესაძენად. აგროლიზინგი, რომელიც გულისხმობს შეღავათიანი აგროლიზინგის გაცემას სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების ტექნიკისა ან/და იმპლემენტის დასაფინანსებლად;

გაგრძელდება სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივების შესაძლებლობების განვითარებაზე ორიენტირებული პროგრამები;

ამასთანავე, ფერმერთა კონკურენტუნარიანობის ამაღლების მიზნით, საერთაშორისო ორგანიზაციებთან აქტიური თანამშრომლობით, განხორციელდება ფერმერთა ექსტენციის სხვადასხვა პროგრამები, სხვადასხვა მიმართულებებით.

სოფლის მეურნეობის მოდერნიზაციის, ბაზარზე წვდომისა და მდგრადობის პროექტის ფარგლებში ხორციელდება თანამედროვე ტექნოლოგიებით აღჭურვილი სადემონსტრაციო ნაკვეთების მოწყობა და ფერმერების პრაქტიკული საველე სწავლება, გაიცემა მცირე გრანტების ფერმერებისთვის (თანხის მაქსიმლური ოდენობა 15,000 აშშ დოლარის ექვივალენტი ლარში) და მსხვილი გრანტები აგრობიზნესისთვის (მაქსიმლური ოდენობა 75 000 აშშ დოლარის ექვივალენტი ლარში);

დაწყებულია სოფლად ახალგაზრდა მეწარმეების მხარდაჭერის პროგრამა „ახალგაზრდა მეწარმე“. პროგრამის ძირითად ამოცანას ახალგაზრდებისთვის ფინანსური და ტექნიკური დახმარების გაწევის გზით, რეგიონებში ეკონომიკური ზრდის ხელშეწყობა და სიღარიბის შემცირება, წარმოადგენს. პროგრამის ფარგლებში 2 წლის განმავლობაში დაფინანსდება 250 ახალგაზრდა მეწარმე, ხოლო მთლიანი ბიუჯეტი შეადგენს 9.5 მლნ ლარს. 2018  წლის 30 მაისის მდგომარეობით დამტკიცდა 57 ბიზნეს გეგმა.

საერთაშორისო თანამშრომლობის ფარგლებში დაგეგმილია ორი ახალი პროექტი, რომელიც ხელს შეუწყობს სოფლად რძისა და ხორცის მცირე მწარმოებლებს/გადამამუშავებელ საწარმოებს კონკურენტუნარიანობის ამაღლებას. გათვალისწინებულია მცირე საგრანტო პროექტების განხორციელება. პროექტების საერთო ინვესტიცია დაახლოებით 26 მლნ აშშ დოლარს შეადგენს.            

 

ინტერესთა სისტემატური გამოხატვის საშუალებით განხორციელდება ინვესტორებისა და ბიზნესოპერატორების მოზიდვა, ცალკეული დარგებში თანამედროვე სტანდარტების პირველადი / გადამამუშავებელი სასოფლო სამეურნეო საწარმოების შექმნის მიზნით.  როგორც მცირე და საშუალო ბიზნეს ოპერატორების, ასევე მსხვილი ბიზნეს ოპერატორების დასაინტერესებლად, ინტერესთა გამოხატვის პარალელურად, მოხდება მათთვის კომბინირებული მასტიმულირებელი ინსტრუმენტების შეთავაზება.